Lubartów, luty 2018
Kodeks wyborczy 2018 i inne zmiany
A tak było w 2014. Zdjęcie MOL
Ostatni raz w wyborach samorządowych, decyzję o kształcie okręgów wyborczych będą podejmować radni Rady Miasta. Na podjęcie tej uchwały mają 60 dni, zapewne zostanie podjęta na następnej sesji. W kolejnej kadencji będą je ustalać Komisarze wyborczy, których zgłoszenia i dokumenty w postaci papierowej muszą wpłynąć do dzisiaj (21.02) na adres Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Posłowie wycofali się z niektórych zmian kodeksu wyborczego, w tym – liczenia wstecz kadencji wójtów, burmistrzów i prezydentów. Oznacza to, że od wyborów 2018 mamy do czynienia z pierwszą kadencją, której dotyczy ograniczenie, kolejna będzie liczona od 2023, zatem zakaz kandydowania będzie dotyczył roku wyborczego 2028. Czy będzie ono skuteczne wobec tworzenia się „grup trzymających władzę”? Sprawa dyskusyjna.
To oczywiście nie znaczy, że były wójt, burmistrz, czy prezydent nie będzie mógł kandydować w sąsiedniej gminie, co znamy z własnego podwórka.
Kolejną zmianą jest wydłużenie kadencji do pięciu lat, zarówno w odniesieniu do włodarzy jak i radnych. To, jak wiemy – ma znaczenie. Nie przekonuje nas ta zmiana, bo nie jest winą mieszkańców, że burmistrzowie i rady zakładają budżety czwartego roku, jako budżety wyborcze. Tudzież festiwale „Public relations”.
Ustawa „o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych”, zmniejsza ten udział, wydłużając kadencję. Pamiętajmy też, że nie dotyczą nas już jednomandatowe okręgi wyborcze, jak wszystkich gmin o liczbie powyżej 20 000 mieszkańców.
Z rozmów z nimi (mieszkańcami) wiemy, że niektórzy uważają, że nie należy dyskutować z decyzjami podjętymi w trakcie sprawowania mandatu, a radnych czy burmistrzów, oceniać wyłącznie w trakcie wyborów. Cóż, każdy ma prawo do własnego zdania. Te osoby zatem, będą mogły czuć się zwolnione z odpowiedzialności przez rok dłużej.
Jakie jeszcze zmiany nas czekają?
Zmiana Statutu miasta, który musi uwzględnić niektóre z rozstrzygnięć.
Zamiast sprawozdania z wykonania budżetu przed uzyskaniem (bądź nie) absolutorium, Burmistrz do dnia 31 maja będzie musiał przedstawić radzie gminy raport o stanie gminy. Powinniśmy się z niego dowiedzieć nie tylko o tym, co robił w ubiegłym roku, ale i to, jak wygląda realizacja tzw. dokumentów strategicznych, czyli uchwalonych „Programów…”, „Strategii…” jak wykonywane były uchwały Rady Miasta i realizacja budżetu obywatelskiego.
Ustawodawcy przewidzieli, że nad przedstawionym raportem o stanie gminy odbędzie się debata, w której będą mogli wziąć udział mieszkańcy – pod pewnymi warunkami. Pierwszym jest ich liczba, ograniczona do 15 osób. Drugim jest wymagana liczba podpisów, w naszym przypadku 50 osób będzie musiało legitymizować osobę chętną do zabrania głosu w debacie nad raportem rocznym. To drugie budzi nasz sprzeciw, ponieważ taka osoba nie będzie głosować nad absolutorium, natomiast warunkowanie dopuszczenia do głosu liczbą podpisów, jest nie tylko zaprzeczeniem definicji wspólnoty samorządowej, ale ogranicza prerogatywy Rady Miasta, która może (dotąd) wyrazić zgodę na zabranie głosu przez osobę nie będącą radnym.
Jak z kolei w praktyce będzie wyglądała podległość służbowa pracowników Urzędu Miasta, wykonujących zadania organizacyjne, prawne oraz inne zadania związane z funkcjonowaniem rady gminy, komisji i radnych względem Przewodniczącego Rady Miasta – trudno powiedzieć.
Pewne jest, że zakończy się historia „nie wiem, nie znam się, zarobiony jestem”, czyli nasze dociekania: kto rejestruje obrady (pod tekstem), na czyje polecenie i gdzie to jest napisane, zakończone wnioskiem o zmiany w Statucie.
„Last but not least”
Wiecie, nie da się ukryć. Zdarza nam się.
Zdarza nam się składać skargi na działania Burmistrza.
Zdarza nam się też składać wnioski i petycje.
Zmiany w przepisach dotyczą także tego obszaru.
Rada Miasta powoła komisję skarg, wniosków i petycji.
Zainteresowanych odsyłamy do ekspertyzy dr Dawida Sześciły - eksperta Fundacji Batorego: "Nowe narzędzia dla obywateli i radnych w samorządzie. Opinia w sprawie ustawy z 11 stycznia 2018 roku".
Śledźcie także naszą stronę, bo wraz z Siecią Obywatelską Watchdog Polska zaplanowaliśmy na ten temat debatę w Lubartowie, w ramach objazdowego klubu dyskusyjnego „Wspólny Mianownik”.
